دولت الکترونیکی به استفاده از ICT و به ویژه اینترنت برای دستیابی به حاکمیت بهتر اشاره دارد. در وضعیت جدید، همراه با فناوری های نوظهور و با بلوغ فناوری‌های دیجیتال و استفاده روزافزون آنها توسط دولت ها ، تغییر الگوی دولت الکترونیکی به دولت دیجیتال فراهم گردیده است.

دکتر محسن گرامی، عضو هیات علمی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات در کنکاش شماره 70 ماهنامه نسل چهارم نوشت:

1- مقدمه
دولت الکترونیکی به استفاده از ICT و به ویژه اینترنت برای دستیابی به حاکمیت بهتر اشاره دارد. در وضعیت جدید، همراه با فناوری های نوظهور و با  بلوغ فناوری‌های دیجیتال و استفاده روزافزون آنها توسط دولت ها ، تغییر الگوی دولت الکترونیکی به دولت دیجیتال فراهم گردیده است.
دولت دیجیتال ممکن است به عنوان «استفاده از فن آوری های دیجیتال ، به عنوان بخشی مجتمع از استراتژی های نوسازی دولت ها ، برای ایجاد ارزش عمومی» تعریف شود. این سیستم به اکوسیستم دولت دیجیتالی متشکل از بازیگران دولتی ، سازمان های غیردولتی ، مشاغل ، انجمن های شهروندان و افراد متکی است که از طریق تعاملات با دولت، از تولید و دسترسی به داده ها، خدمات و محتوا پشتیبانی می کند.
نتیجه اصلی این تغییر این است که دولت دیجیتال دیگر فقط به دنبال آنلاین قرار دادن خدمات و دستیابی به بازده عملیاتی نیست. دولت ها تصور جدیدی از فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان عنصر اصلی تحول بخش عمومی دارند.  مکانیسم دولت دیجیتال علاوه بر تقویت حاکمیت عمومی‌، می‌تواند به بازتر‌، موثرتر و کارآمدتر کردن دولت‌ها کمک کنند. در همین‌حال ، دولت‌ها می توانند اولویت‌های کاربران ‌در خدمات را، ‌در طراحی و ارائه خدمات عمومی ادغام کنند. دولت دیجیتال در مورد روش‌های جدید ارائه خدمات عمومی و دیجیتالی دولت‌ها ‌در طراحی نوین رویه‌ها است. این امر مستلزم تلفیق فناوری اطلاعات و ارتباطات در دستور کار اصلاح بخش دولتی و از همان ابتدا در ایده‌پردازی آن است.

 2- دولت دیجیتال
2-1- درک دولت دیجیتال به عنوان تغییر پارادایم
باید مدیران دولتی را آموزش داد و کمک کرد تا تغییر الگوی ICT به سمت دولت دیجیتال را درک کنند‌، تا بتوانند از پتانسیل های تحول دیجیتال استفاده کنند. با آموختن و یادگیری ازبهترین روش ها‌، مدیران دولتی در مورد جهات استراتژی های ملی برای دولت دیجیتال بحث و تفحص کرده و استراتژی‌های عملی برای تحول دیجیتال در بخش عمومی را توسعه می دهند.
تحول دولت دیجیتال عمدتا توسط اهداف خدماتی (G4C ،  G4Bو G2G ) و  بکارگیری فناوری ها (هوش مصنوعی ، داده های بزرگ ، بلاکچین ، رایانش ابری ، اینترنت اشیا، و فین تک) شامل می شود. مدیران دولتی می توانند یاد بگیرند که چگونه از پتانسیل فن آوری های جدید در دولت دیجیتال استفاده کنند. مسئله اصلی و اقداماتی که برای تحول موفق دولت دیجیتال باید در نظر گرفت ایجاد فرصت ها و چالش های روبرو با موضوعاتی است که توسط هوش مصنوعی ، بیگ دیتا ، بلاکچین و رایانش ابری، اینترنت اشیاء و سایر فناوری های نوین پدید می آیند.
بکارگیری هوش مصنوعی و یادگیری ماشین در دولت دیجیتال از جمله مسیرهای موجود در اختیار دولت ها می باشد که  برای تقویت حاکمیت پیشگیرانه و پیش بینی‌کننده بکار گرفته خواهد شد و به عنوان راهی برای فعال سازی نسل بعدی خدمات عمومی خواهد بود.
پرورش یک مدل جدید از دولت فعال به سوی دولت دیجیتال، نیازمند یک رویکرد استراتژیک است که بخش عمومی را به سمت مدل‌هایی سوق دهد که بیشتر مبتنی‌بر داده و فناوری های نوین دیجیتال با طراحی مبتنی بر عملکرد دولت به عنوان الگوی پلت فرم می باشد.
2-2- استراتژی های اصلی و تعهدات اصلی
• گسترش خدمات دولتی بدون تماس برای تأمین بهتر نیازهای شهروندان
مهندسی مجدد روند مدیریت دولت برای تهیه بهتر و یکپارچه
خدمات دولتی بدون تماس با شهروندان را ایمن کنید
• نوآوری در ارائه خدمات دولتی
ارائه خدمات از طریق رابط های دوستانه با استفاده از زبان طبیعی را ادغام و شخصی‌سازی کنید
• استفاده از داده های انباشته به حداکثر توانایی خود در سطح پلن دولت
تقویت حاکمیت داده های شهروندان و ایجاد خدمات جدید
اداره دولت مبتنی بر داده را در سطح دولت تسهیل کنید
• ایجاد اکوسیستم دیجیتالی مشترک و فراگیر
ارتقا همکاری بین بخش‌های دولتی و خصوصی برای تقویت اقتصاد دیجیتال
• تقویت زیرساخت های دیجیتال برای افزایش انعطاف پذیری و پاسخگویی دولت
برای ارائه خدمات دولتی ، یک زیرساخت دیجیتالی فراگیر و کاملاً کافی ایجاد کنید

2-3- مراحل تحول دیجیتال در مدیریت دولتی
2000: دولت الکترونیکی‌، خدمات آنلاین
2010: دولت باز‌، شفافیت‌، مشارکت‌، همکاری
2020: دولت دیجیتال‌، پایداری، نوآوری و استمرار
عبارات دولت الکترونیک، دولت باز و دولت دیجیتال می توانند در یک هسته مشترک قرار بگیرند‌، که فراتر از ابزار سازی و بکارگیری ICT در دولت ها و کارآیی آنها است. همه این عبارات مربوط به یک ذهنیت مشترک بین بازیگران جامعه مدنی و دولت ها است و بخشی از همان منطق تعامل ، قابلیت همکاری و ارتباط است.

3- خدمات دولت دیجیتال
3-1- خدمات دولت برای شهروندان (G4C)
هدف از پروژه G4C  ایجاد یک کانال الکترونیکی برای خدمات دولتی به مردم همراه با سیستم برای به اشتراک گذاشتن اطلاعات بین دستگاه ها است. سیستم G4C به مردم امکان می دهد از طریق اینترنت به خدمات کشوری در منزل دسترسی داشته باشند و همچنین این سیستم  برنامه های دیگری در زمینه مالیات ، بیمه ، آموزش و خدمات امضای دیجیتال ارائه می دهد.
دولت برای ساخت پورتال هایی تلاش خواهد کرد که خدمات را با توجه به حوادثی که زندگی مردم را تحت تأثیر قرار می دهد ، ارائه دهند. «ما باید به درگاه های مربوط به رویدادهای زندگی توجه كنیم كه برخی موقعیت های زندگی مانند تولد ، ازدواج ، بازنشستگی ، ساخت خانه ، راه اندازی مشاغل و غیره را مورد توجه قرار می دهند.» «اطلاعات و خدمات می توانند جمع شوند و به عنوان رویدادهای زندگی به شهروندان ارائه شوند».

برنامه های وب در گذشته مجموعه ای ساده از پیوندها به وب سایتهای مرتبط بودند. درگاه های دولتی بر اساس ساختار ارگان های دولتی طراحی شده و سازماندهی شده‌اند، نه بر اساس جریان رویدادهای چرخه زندگی از نقطه نظر راحتی کاربر.
بنابراین‌، با مراجعه به پورتال رویدادهای زندگی که توسط G4C ارائه خواهد شد ، شهروندان می توانند با سفرهای کمتر به دفاتر دولتی و با ارائه مدارک تأیید کمتر ، به راحتی برای خدمات عمومی مختلف درخواست کنند و اطلاعات مربوطه را به دست آورند.

3-1-1- وظایف  اساسی دولت در پروژه G4C
اولین کار ایجاد درگاه های دولتی است تا خدمات مدنی در هر زمان و هر مکان ارائه شود. آنها به صورت راحت و منظم به دنبال چرخه زندگی یا توالی رویدادها تنظیم می شوند.
وظیفه بعدی چارچوبی را برای اشتراک اطلاعات فراهم کند، جایی که قرار است یک سیستم یکپارچه برای گروه های اطلاعاتی ایجاد شود. هنگامی که اطلاعات در ارگان‌های دولتی به اشتراک گذاشته می شود ، آنها نه تنها می توانند راحتی را افزایش دهند‌، بلکه می توانند از نیاز به وارد کردن چندین بار داده جلوگیری کنند ، در نتیجه خطاهای موجود در ورودی داده کاهش می یابد.
سومین کار ایجاد زیرساخت هایی مانند احراز هویت الکترونیکی و پرداخت الکترونیکی است. این شامل ایجاد زیرساخت های کلید عمومی است و برای بررسی جعل اسناد صادر شده ، توسعه DTD (تعریف نوع داده) برای اسناد الکترونیکی و ساخت سیستم امنیتی DB برای تشخیص نفوذ و جلوگیری از هک و تخلیه اطلاعات.
آخرین کار شامل تجدید نظر در قوانین و مقررات است تا بتوانند شرایط ارائه خدمات و اطلاعات آنلاین را داشته باشند. بسیاری از کدهای قوانین و مقررات برای به روزرسانی شناسایی شده اند‌، که باعث تشویق به اشتراک گذاری اطلاعات در میان ارگان های دولتی و تأیید وضعیت قانونی اسناد الکترونیکی می شود. قوانین و مقررات باید بازنگری شود تا ناخواسته در اجرای موفقیت آمیز پروژه قطع نشود.

3-2- خدمات دولت برای تجارت (G4B)
طیف گسترده ای از اطلاعات و خدمات برای حمایت از فعالیت های تجاری شرکت‌ها؛ مانند اطلاعات خدمات ملکی ، اطلاعات سیاست ها و خدمات اضافی از طریق ارائه  یک پلتفرم آنلاین
ارائه اطلاعات دقیق در مورد  خدمات شرکت ها و محتوای اطلاعات صنعتی شرکت ها و سازمان ها به صورت یکپارچه
ارائه خدمات اضافی مختلف دیگری که برای فعالیت های شرکتی ضروری است با پیوند دادن به شبکه های اصلی ستون فقرات شبکه
ایجاد یک پلتفرم واحد برای حمایت از رقابت پذیری شرکت ها از طریق اتصال زیرساخت‌های فناوری اطلاعات پشتیبانی شرکت ها که در نهادهای مختلف داخلی مانند دولت و نهادهای عمومی پراکنده شده است.
ایجاد سیستم یکپارچه برای خدمات اداری چند وزارتخانه (شکایات مدنی پیچیده) با کوتاه کردن زمان رسیدگی به شکایات مدنی پیچیده شرکت ها ، از بین بردن تأخیرها و بهبود خدمات اداری شرکت ها
ارائه خدمات تجربه عملی شرکت محور از جمله خدمات پشتیبانی پردازش دسته ای مشاغل آنلاین و ایجاد سیستم راه حل مشاغل پیچیده شرکت محور برای حل مشکلات شرکت
ساده سازی رویه های کار، کاهش زمان پردازش کار

3-3- خدمات دولت به دولت (G2G)
دولت به دولت (G2G) اشتراک الکترونیکی داده ها و / یا سیستم های اطلاعاتی بین ارگان های دولتی ، ادارات یا سازمان ها است. هدف G2G پشتیبانی از ابتکارات دولت الکترونیکی با بهبود ارتباطات ، دسترسی به داده ها و به اشتراک گذاری داده ها است.
قابلیت همکاری در دولت الکترونیکی عبارت است از تمرین همکاری بین یک سازمان دولتی و یک سازمان دیگر ، دولتی ، خصوصی یا مختلط. این تمرین همکاری به دنبال تعیین پایه فناوری و فرایندهای تجاری است که از تبادل داده ، اطلاعات و دانش پشتیبانی می کند. به ویژه ، همکاری بین سازمان های دولتی ( قابلیت همکاری G2G یا قابلیت اشتراک اطلاعات  G2G) یک فعالیت اساسی برای توسعه استراتژی های دولت الکترونیک در جهان است. اجرای قابلیت همکاری G2G به تلاش هایی فراتر از جنبه فنی ، از جمله اجتماعی ، فرهنگی ، سیاسی و سازمانی نیاز دارد. برای دستیابی به یک قابلیت همکاری موثر G2G باید همه جوانب ذکر شده تقویت شوند.

 4- نتیجه گیری
فن آوری های جدید و استفاده از آنها عناصر جدیدی هستند که باعث افزایش شفافیت و بازتر شدن دولت ها می شود. این سناریو با انگیزه هایی برای مشارکت اجتماعی شهروندان همراه است ، شهروندانی که از مصرف کنندگان صرف، به اجزای اصلی و تاثیرگذار در زندگی مدنی تبدیل می شوند. این یک جنبش مشترک است که اشاره به اصلاح الگوی مدل دولت و تفکر مدرن دارد که اکنون توسط انقلاب دیجیتال برجسته شده است.
یک دولت دیجیتال موثر و کارا دولتی است که شفاف ، قابل اعتماد باشد و عملکرد بالا داشته باشد و کیفیت زندگی شهروندان خود را بهبود می بخشد و روند روان اقتصاد را تسهیل‌کند. موفق ترین دولت های جهان نیز آماده نوآوری هستند. آنها بر ایجاد کارایی برروی تحول از طریق نوآوری دیجیتال و روش های هوشمندانه تمرکز دارند.
تأثیرات فناوری هایی مانند Big Data و هوش مصنوعی در مفهوم دولت دیجیتال گنجانده شده است. در دولت دیجیتال استفاده از فناوری های دیجیتال در راستای اصلاح روابط دولت با جامعه ، جهت ایجاد ارزش عمومی و ارتقا آسایش شهروندان بکار برده می شود.
دولت دیجیتال بعنوان یک سیستم تکامل یافته تر ، بلوغی را در برخورد با فناوری‌های اطلاعاتی در مدیریت دولتی منعکس می کند.

انتهای پیام