رئیس پژوهشکده فناوری اطلاعات پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات:
مدیر طرح جویشگر بومی، داشتن بازار تضمینی را موجب موفقیت کسب‌وکار جویشگرهای بومی دانسته و در عین حال با اشاره به جنبه‌های مختلف این طرح، امکان فعالیت‌های تجاری راحت در کشور و موضوع برندینگ و بازاریابی مناسب را به ترتیب از جمله نقاط قوت و ضعف این طرح می داند.

در ادامه گفت‌وگوی تفصیلی ماهنامه نسل چهارم را با دکترعلیرضا یاری، رئیس پژوهشکده فناوری اطلاعات پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات را می‌خوانیم.

دکتر یاری در ابتدا بفرمایید که نقش جویشگرهای بومی را در کارآفرینی محتوا و کسب‌وکارهای نوین در این حوزه چگونه ارزیابی می‌کنید؟

جویشگرها از خدمات پایه‌ای تشکیل می‌شوند که می توانند بر مبنای آن، نوآوری‌های زیادی شکل گیرد، متاسفانه به دلیل نبودن این زیست بوم در کشور، توسعه دهندگان از بسترهای غیر بومی و سکوهایی نظیر مایکروسافت، گوگل، بینگ و غیره استفاده می‌کنند، در صورتی که با توسعه این سکوها به شکل بومی و با اتکا به اطلاعات و دانش داخل کشور، نه تنها می‌توان اطلاعات و خدمات جامع تری را فراهم کرد، بلکه بسترهای کارآفرینی و نوآوری به راحتی شکل می‌گیرند.

با توجه به اینکه روند تکنولوژی به سمت هوشمندسازی و دیجیتال سازی اشیاء و اطلاعات مربوط به افراد پیش می‌رود، این انتظار وجود دارد که بسترهای جستجو و بازیابی اطلاعات از اهمیت بالایی برخوردار باشند، به ویژه اطلاعاتی که  با توجه به نگهداری و یکپارچه سازی اطلاعات کلان در خصوص افراد، کسب‌وکارها، مسائل امنیتی و حفظ محرمانگی مطرح می‌شود. بنابراین فضای زیادی برای نوآوری و ارزش آفرینی در این حوزه خواهیم داشت؛ اقتصاد آتی حوزه فناوری اطلاعات به گردش مناسب اطلاعات بستگی دارد و یکی از مهمترین سکوهای مورد نیاز در این راستا جویشگرهای بومی هستند.

کمی درباره برگزاری اولین رویداد مجازی کارآفرینی توضیح فرمایید.

در طرح جویشگر بومی به دلیل فعال سازی، نوآوری و رشد شرکت‌های نوپا، نسبت به برگزاری اولین رویداد مجازی کارآفرینی اقدام شد که در این رویداد در نظر داشتیم زمینه حمایت از شرکت‌های نوپا را فراهم کرده و سپس طبق نظر شورا در مرکز رشد مرتبط با طرح، طرح‌های منتخب را حمایت کنیم تا رشد کنند. به تدریج این کار در حال انجام است و ایجاد یک محیط مشارکت در این راستا در دستور کار ما قرار گرفته است. این محیط مشارکت با همکاری بازیگران متفاوتی شکل می‌گیرد تا ایده‌ها شروع شده و با استفاده از خدماتی نظیر زیرساخت‌ها و مشاوره‌های لازم، رشد کنند و به چرخه خدمت رسانی وارد شوند. در مرحله اول رویداد کارآفرینی در حدود 10 طرح پذیرفته شد که از میان آنها 4 طرح برگزیده و تشویق شدند که کارشان را ادامه دهند. فعلا یکی از آن‌ها نیز با ارائه طرح‌های تکمیلی از امکانات مرکز رشد مجازی  در حال توسعه محصول خود است، در کنار این رویداد برای تقویت محیط مشارکت، به زودی فراخوانی در خصوص حمایت از نوآوری خواهیم داشت که مبتنی بر چالش شرکت‌های حاضر در زیست بوم طرح جویشگر است که ایده‌های خلاق و برتر را حمایت می‌کنیم تا در حل مشکلات بازیگران مشارکت داشته باشند.

با توجه به توسعه کسب‌وکارهای متنوع در جویشگر بومی، به صورت مستقیم و غیرمستقیم‌ چه میزان اشتغال زایی را پیش بینی می‌کنید؟

اگر نگاهی به اشتغال زایی جویشگرها در دنیا بیاندازیم متوجه می‌شویم که این طرح تا چه میزان می‌تواند اشتغال زایی مستقیم ایجاد کند. جویشگرهای بین المللی نظیر گوگل بالای 65 هزار شغل مستقیم ایجاد کرده و در جویشگرهای بومی بسیار کوچک نظیر سزنم (seznam) که در حد بسیار کوچک و محدود سرویس دهی می کند بیش از 1000 نفر شاغل وجود دارد. بنابراین انتظار می‌رود برای توسعه خدمات و نگهداری جویشگرهای بومی در کشور، به یقین چندین هزار شغل مستقیم برای متخصصان به وجود آید. بسترهایی مانند جویشگر در فضای مجازی می‌تواند از تولید کنندگان محتوا تا اشخاصی که تبلیغات کسب‌وکار خودشان را در این بسترها به کار می‌گیرند، اشتغال زایی داشته باشد. در همین کشور خودمان سرویس‌هایی هستند که به طور غیرمستقیم شغل‌های زیادی را ایجاد کرده‌اند، مانند رانندگان در بسترهایی نظیر تپسی یا اسنپ و یا برنامه نویس‌هایی که برنامه‌های خود را در کافه بازار قرارمی‌دهند. همچنین به افرادی که در بسترهای تلگرام یا اینستاگرام و سایر شبکه‌های اجتماعی به انواع مختلف می‌توانند کار خود را شروع و توسعه دهند. این نوع اشتغال‌زایی در کشور شاید به چند صد هزار شغل هم برسد.

جویشگرها می توانند بستر مناسبی برای توانمندسازی سایر کسب‌وکارها باشند و تعداد بالایی شغل در زمینه‌های  توسعه محتوا، ابزارهای خط و زبان، بسترهای تبلیغاتی، توسعه کسب‌وکارهای خاص منظوره، نظیر گردشگری و غیره ایجاد و یا از این بستر استفاده کرده و خودشان را توانمندتر سازند، اگر به زیست بوم کسب‌وکار جویشگرها توجه کنیم، گردش اطلاعات از طریق جویشگرها تقویت شده و در جهتی که این گردش اطلاعات ارزش ایجاد می‌کند می‌تواند مسیر کسب‌وکار خودش را رونق داده و موجب توسعه اشتغال زایی بطور مستقیم یا غیرمستقیم باشد.

مدل‌های مختلف کسب‌و‌کار در جویشگرهای موفق دنیا چگونه است و ما برای رسیدن به آن نقطه چه برنامه‌هایی را باید در دستور کار قرار دهیم؟

در جویشگرهای بومی مدل‌های کسب‌وکار بسیار شبیه هم بوده  و سهم بازار مناسبی دارند که تضمین درآمد آن‌ها از کلیک کاربران و تبلیغات به وجود می‌آید، بنابراین نقطه قوت تمام جویشگرهای موفق، نحوه رقابت و گرفتن بازار است،  بنابراین مدل‌های کسب‌وکار در جویشگرها متکی بر موفقیت در بازار است که  برای این کار برخی ممکن است از طریق محدودیت سرویس‌های غیر بومی موفق شوند و یا عده ای دیگر با توجه به فرهنگ مردم و توجه آنها به خط و زبان خودشان موفق شده و برخی دیگر نیز به دلیل سرویس‌های جذاب و داشتن مزیت رقابتی، سهم بازار مناسبی را دریافت کنند. بنابراین بیشتر از داشتن مدل کسب‌وکار موفق، شاید داشتن بازار تضمینی و یا گرفتن بازار است که موفقیت کسب‌وکاری آنها را تضمین می‌کند.

طراحی سرویس‌های خوب و با کیفیت، نوآوری در ارائه خدمت، تبلیغات و برندسازی، آگاهی رسانی و فرهنگ سازی از مهمترین استراتژی‌هایی است که در جویشگرها منجر به موفقیت شده است، بنابراین استراتژی جویشگرها باید نفوذ در بازار باشد و با اعتماد آفرینی نسبت به جذب سهم بازار توفیق کسب کنند.

طرح جویشگر بومی برای توسعه باید چه مراحلی را سپری کند؟

توسعه طرح جویشگربومی در سه گام مورد نظر بود؛  گام اول، حمایت اشاعه گرانه از خدمات و محصولات بود که طی فراخوان اول، شناسایی بخش عمده‌ای از آن آغاز شد که در حال حاضر دستاوردهایی که در ادامه ذکر می‌کنم حاصل شده است. دسته اول  توسعه خط و زبان فارسی در فضای مجازی و دسترسی به محیط رایانه و شبکه است که منجر به تقویت امنیت، فرهنگ ملی، تعامل و بهره برداری شهروندان و دیگر کاربران در سطح جهانی است، در این راستا در طرح جویشگر بومی 5 فعالیت زیر در حال انجام است:

1) توسعه شبكه واژگاني زبان فارسي عمومی (فارس نت) از 30 هزار مدخل واژگانی به 100 هزار مدخل که تاکنون 66 هزار مدخل و‌ حدود 29 هزار دسته معنايي از آن تحقق یافته است.

2) توسعه گراف دانش با 200 هزار مدخل که تا کنون 25 هزار مدخل از آن توسعه یافته است.

3) ايجاد و ارتقای کیفی ابزار و پیکره زبان فارسی در بخش تشخیص موجوديت‌های اسمی (نامدار) با حجم 300 هزار کلمه که تا کنون 210 هزار کلمه تحقق یافته است.

4) ايجاد و ارتقای کیفی ابزار و پیکره زبان فارسی در بخش مرجع گزینی با حجم 900 هزار کلمه که خاتمه یافته است.

5) توسعه بانک درختی زبان فارسی مشتمل بر حدود 100 هزار کلمه  که تاکنون 70 هزار کلمه توسعه یافته است.

اما گروه دوم، توسعه محتوای الکترونیکی با هدف گردش حداکثری اطلاعات در داخل کشور و ترویج محتوای فرهنگی- اسلامی است. بخش عمده‌ای از این برنامه در طرح دیگری، ذیل اقتصاد مقاومتی در جریان است که در طرح جویشگر تنها پروژه‌های مرتبط با تشخیص شورای راهبری و در تعامل با طرح «دو برابر کردن محتوای بومی» آغاز شده است و وضعیت فعالیت‌های جاری در این حوزه به شرح زیر است:

الف) توسعه دانشنامه آزاد عمومی با 67 هزار مدخل و بستر پیاده سازی آن بر روی وب که 65 هزار مدخل آن دارای اطلاعات اولیه بود و هم اکنون در حال کامل کردن اطلاعات دانشنامه است.

ب) نمایه‌گذاری و دیجیتالي کردن حداقل 55 هزار مقاله مجامع معتبر داخلی و ایجاد یک چرخه‌ای ارزش برای محتوای علمی که خوشبختانه به  حدود 100 هزار مقاله که بیش از انتظار پروژه بوده دست یافته است.

ج) توسعه شبكه تصویری عمومی مطابق با فرهنگ ایرانی -اسلامی که 33 هزار مدخل و‌ حدود 8 میلیون تصویر تحقیق یافته است.

اما دسته سوم خدمات پایه‌ای جویشگرهای بومی است که جهت ارائه خدماتی مانند جستجوی وب، خبر، تصویر، صوت، ویدئو، مستندات علمی، نقشه و همچنین حمایت از خدماتی مانند مترجم‌های ماشینی، رایانامه (ایمیل) بومی و غیره برای ارائه هر چه بهتر خدمات به کاربران بومی وب است؛ که در ادامه  وضعیت موجود فعالیت‌های جاری را در دو دسته توسعه محصولات و خدمات و توسعه کسب‌وکار توضیح می دهم:

الف- توسعه محصولات و خدمات

 توسعه جویشگرهای پارسی جو و یوز در جهت دستیابی به پوشش نمایه 4 میلیارد صفحه ای، دقت 80 درصدی نسبت به گوگل که تاکنون پارسی جو با پوشش 1.6میلیارد صفحه، دقت 81 درصد گوگل بوده و یوز با پوشش 4 میلیارد صفحه، دقت 60 درصد گوگل را داشته‌اند که جمعا هنوز به 2 درصد از سهم بازار دست نیافته‌اند.

ارتقای دو سامانه ترجمه ماشینی پیشرو و فعال در کشور به‌منظور افزایش میزان ترجمه روزانه به حدود 5 میلیون کلمه و کیفیت مترجم‌ها حداقل 32 درصد و همچنین افزایش حوزه‌های قابل پوشش که تا کنون به 1.5 میلیون کلمه در روز، دقت 30 درصدی و پوشش حوزه‌های عمومی، خبری و داستانی دست یافته‌ایم.

 توسعه جویشگر مستندات علمی با کیفیت حداقل 70 درصد دقت گوگل در فارسی و مشارکت با حداقل 3 ناشر در ایجاد زنجیره تأمین محتوا در جویشگرهای بومی با توسعه 10 هزار جلد مستند علمی

 توسعه دو سامانه جستجو و تحلیل خبر در راستای بهبود کیفی تحلیل و جستجو که در حال حاضر دقت حدود 30 درصد گوگل و 10 هزار بازدید روزانه است.

 حمایت از توسعه رایانامه (ایمیل) بومی به شکل عمومی توسط  دو ارائه دهنده با کیفیت مناسب و قابلیت‌های جدید نسبت به نسخه‌های قبلی

 توسعه سه جویشگر نقشه (مبتنی بر وب، تلفن همراه و دسکتاپ) مجهز به نقشه‌های بومی با گستره پوشش 31 مرکز استان و ارائه حداقل 27 لایه اطلاعاتی و خدمات متنوع زیرساختی مبتنی بر مکان مانند مسیریابی، مکان یابی، جستجوی نشاني و غیره تا اواسط سال 96 که خدمات در مرحله راه اندازی اولیه هستند.

ايجاد يك جويشگر تصويري مبتني بر محتوا در جهت دستيابي به پوشش 200 ميليون تصوير و دقت حداقل 60 درصد گوگل که تا کنون به  دقت 43 درصد گوگل دست یافته است.

ب- توسعه محیط کسب‌وکار جویشگرهای بومی

توسعه حداقل دو بستر هوشمند تبلیغات به‌عنوان مهم‌ترین بسترهای اقتصادی جویشگرهای بومی که نمونه اولیه سامانه تبلیغات هوشمند مبتنی بر جویشگر بومی ارائه شده است.

برگزاری فراخوان پیشنهاد همکاری مشترک برای توسعه بسترهای جویشگرهای بومی برگزارشد.

برگزاری اولین رویداد کارآفرینی مجازی کشور در حوزه محتوا و خدمات جویشگر بومی که 15 ایده منتخب و 4 ایده برتر را  شامل می‌شد.

طراحی و تهیه برنامه عملیاتی خوشه خدمات و محتواي بومی که اولین جلسه آن برگزار شد.

در گام‌های دوم و سوم توسعه طرح جویشگر بومی چه اقداماتی انجام شد؟

در گام دوم  قصد داشتیم با مطرح کردن سکوهای خدمات، مدل‌های کسب‌وکار شرکت‌ها را توسعه داده و به سمت خدمات سکویی حرکت دهیم که متاسفانه تمام درخواست‌های ما در فراخوان دوم پوشش داده نشد و شرکت‌هایی که پیشنهاد دادند خیلی در این سطح نبودند؛ ما نیز سعی کردیم محصولات و خدمات گام اول را تکمیل  و چند سکویی که پیشنهاد شده بود را تقویت کنیم که متاسفانه به دلیل شرایط آخر دولت، هنوز موفق به اخذ حمایت‌های لازم از سوی وزارتخانه نشده ایم و عملا در ابتدای گام دوم متوقف شده ایم.

همچنین در راستای گام‌های دوم و سوم نقشه راه طرح جویشگر بومی، مبنی بر گسترش مشارکت و همکاری‌‌ها در میان بازیگران زیست ‌سامانه به ویژه کسب‌وکارهای بخش خصوصی، مؤسسات آموزشی، پژوهشی و فراهم‌آورندگان خدمات زیرساخت‌های طرح جویشگر بومی، فراخوان دوم با محوریت همکاری و سرمایه گذاری مشترک هریک از بازیگران با سایر بازیگران با هدف توسعه سکوهای پیشرفته خدمات، توانمند و یکپارچه کسب‌وکار جویش به مرحله اجرا درآمد. با بررسی 43 پیشنهاد در زمینه‌های مختلف، 17 پیشنهاد که تعدادی از آن‌ها مشروط هستند، انتخاب شد که از میان این 17 پروژه تنها 10 پروژه با موضوعات «طراحي و توليد بوم‌سازگان جامع توليد محتوا و شبكه اجتماعي، موتور جستجوی علمی، توسعه جستجوي گفتاري جويشگرهاي بومي، ارائه خدمات شبکه اجتماعي به ‌صورت نرم‌افزار به‌عنوان سرویس، آزمایشگاه مرورگر بومی، توسعه پیکره موازی فارسی و انگلیسی و توسعه نویسه خوان نوری» مورد موافقت نهایی شورای راهبری قرار گرفت که در صف بررسی و نهایی سازی توسط شورای پژوهشی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات است.

اما با توجه به سیاست جدید وزارت ارتباطات و صدور حکمی برای تجاری سازی محصولات و خدمات جویشگر بومی، هنوز نحوه تامین اعتبار و اجرای این پروژه‌ها شفاف نشده است. بنابراین پروژه‌های مربوط به فراخوان دوم بعد از تامین اعتبار توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اجرایی خواهند شد که لازمه آنها همکاری و هماهنگی در راستای یکپارچه سازی طرح جویشگر بومی خواهد بود. در همین راستا فعالیتی با محوریت رئیس شورای راهبری طرح جویشگر در جهت ایجاد و راه اندازی خوشه اقتصادی طرح جویشگر بوم آغاز شد که شورای راهبری در صدد هماهنگی و یکپارچه سازی فعالیت تجاری سازی و خوشه اقتصادی است.

 برای طرح جویشگر بومی تا کنون  چه میزان هزینه شده است؟

برای این طرح تا به امروز تقریبا 50 میلیارد تومان هزینه شده که  حدود 50 درصد آن برای ایجاد زیرساخت‌های پردازشی  و مراکز داده بوده و سایر مبالغ برای حدود 40 پروژه تحقیق، توسعه خدمات و محصولات متفاوت هزینه شده است. برخی از این محصولات و خدمات، دستاوردهای ملموسی داشته و برخی نیز در جهت شفاف سازی مسیر حرکت و توسعه محیط کسب‌وکار بوده است.

قرار بود کنسرسیوم‌هایی حول محور بازارها و خدمات در این زمینه تشکیل شود بفرمایید این طرح به کجا رسید؟

در ادامه فعالیت‌های خودمان و بطور همزمان به دنبال تشکیل کنسرسیوم‌هایی حول خدماتی نظیر خدمات عملی و یا خدمات خاص کودکان هستیم که با شکل‌دهی کنسرسیوم‌هایی حول بازارها یا کسب‌وکارهای محدود، پتانسیل این حوزه را افزایش دهیم. در این خصوص هنوز طرح ما توسط وزارت ارتباطات پذیرفته نشده و در حال تعامل و برنامه ریزی هستیم و به عبارت دیگر، این طرح در گام نخست خود متوقف شده است.

کمی هم در مورد موضوع خوشه اقتصادی که به پیشنهاد شورای راهبری مطرح شد، توضیح دهیـــد.

به پیشنهاد شورای راهبری، موضوع خوشه اقتصادی مطرح شد که به موازات گام‌های دوم و سوم به جهت اتحاد کسب‌وکارهای فعال در حوزه خدمات و محتوای جویشگر بومی و بهره مندی این بخش از منافع، برای ایجاد خوشه برنامه ریزی شده و طی جلساتی، اقدامات لازم جهت شکل گیری این خوشه توسط بخش خصوصی نهایی شد. این ایده به شکل جزئی طراحی شد و در حال پی گیری است. معمولا در تشکیل خوشه‌های اقتصادی، دولت به جهت حمایت‌هایی که انجام می‌دهد به عنوان یکی از اعضای آن وارد شده و بعد از مدتی خارج می‌شود. در این حالت هم قصد بر این بود که دولت بعد از کمک به شکل گیری خوشه توسط بخش خصوصی طرح، طی سه سال آتی خارج شود و در این بین با حمایت‌هایی که در نیمه دوم طرح جویشگر می‌شود منافع مشترکی برای تمام شرکت‌های حاضر در خوشه اتفاق بیفتد و از حمایت شرکت‌های خاص پرهیز شود؛ باید به این نکته اشاره کنم که این موضوع با فعالیت کنسرسیوم خیلی مغایرتی ندارد و اعضای حاضر در خوشه می‌توانند زیر خوشه و یا کنسرسیوم هم تشکیل دهند که خود موجب بهبود کسب‌وکار حول یک موضوع می‌شود.

به اعتقاد شما نقاط قوت این طرح چیست؟

مهم ترین نقاط قوت جویشگرهای بومی این است که نزدیک به محتوای بومی، اطلاعات موجود و همچنین کاربران هستند. بنابراین به راحتی می‌توانند نیاز کاربران را شناسایی  و متناسب با آن، اطلاعات و محتوای مناسب را گردآوری و ارائه کنند. نقطه قوت بعدی، امکان فعالیت‌های تجاری راحت در کشور است. با وجود تحریم‌ها و عدم سرویس دهی مناسب جویشگرهای غیر بومی که از قوانین و مقررات کشورهم تبعیت نمی‌کنند، امکان اقبال این سرویس‌ها بسیار است. جویشگرهای بومی تحت حمایت، بطور کامل به فناوری مورد نیاز دست پیدا کرده‌اند که توانمندی ارائه سرویس مقیاس‌پذیر در حد ملی را دارند. جویشگرهای بومی بر خط و زبان فارسی تمرکز داشته و در اولویت اولشان است.

هر طرحی طبیعتا نقاط ضعفی نیز دارد، نظر شما درباره نقاط ضعف  طرح  جویشگر بومی چیست؟

مهمترین نقطه ضعف آن‌ها موضوع برندینگ و بازاریابی مناسب است. عدم آگاهی مردم از اینگونه سرویس‌ها موجب شده که کاربران زیادی نداشته و نتوانند خدمات خود را به نیاز کاربران نزدیک کنند و یکی از مهم‌ترین موضوعات در این زمینه که باید به آن توجه شود، نداشتن داده‌های کاربران است.

امروز هوش مصنوعی متکی بر اطلاعات زیاد است که امکان پردازش عمیق را فراهم کرده و دقت بالایی در خدمات مرتبط با جویشگرها فراهم می‌کند، بنابراین با توسعه بازار و همچنین کلیک کاربران است که جویشگرها می‌توانند رتبه بندی مناسبی را به کاربران ارائه کنند. عدم تمایل به همکاری و توسعه مشترک خدمات در شرکت‌ها و کسب‌وکارهای ایرانی شاید نقطه ضعف آن‌ها باشد و در عین حال  ضعف را در تضامین قانونی شاهد هستیم که موجب شده اعتماد شرکت‌ها به یکدیگر کاهش یافته و شرکت‌ها ترجیح دهند به تنهایی فعالیت کنند.

در حال حاضر مهم‌ترین مساله ای که شرکت‌های ارائه دهنده خدمات مرتبط با جویشگر به ویژه موتورهای جستجوی متنی می‌توانند داشته باشند، موضوع آگاهی رسانی مردم از طریق روش‌های صحیح برندینگ و تبلیغات موثر است که در جامعه شناسایی شده  تا کاربران هدف خود را بیابند. در حال حاضر نیز خدمت بسیار خوبی داریم که می‌توانند وارد بازار شده و تبلیغات خود را انجام دهند. به هرحال خدماتی نظیر ترجمه ماشینی و یا موتور جستجوی خبر، موتورجستجوی تصویر، نقشه و خدمات بومی دیگر  توسعه یافته که هم دقت کافی برای کارهای ما را دارا بوده و هم قابلیت ارائه سرویس در سطح ملی را دارد.

پیشنهادات، توصیه‌ها و راهکارهای شما برای تحقق اهداف مدنظر در رابطه با این موضوع چیست؟

بنده مجری یک طرح دولتی هستم و کارفرمای اصلی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است. اولین توصیه بنده این است که در طرح‌های ملی، تغییر استراتژی و ورود سلیقه‌های فردی مشکل ساز است.

در زیست بومی مثل خدمات و محتوای بومی که به بلوغ خوبی رسیده است، باید اجازه دهیم رفته رفته رشد کند و با توقف و یا تغییر جهت ناگهانی ضربه‌ای وارد می‌شود که شاید دیگر جبران نشود و هزینه‌های انجام شده به هدر رود؛ توصیه من به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، تدوام فعالیت ذیل شورای راهبری و دنبال کردن استراتژی کنسرسیوم حول بازارهای خاصی نظیر دانش آموزان  است.

با توقف حمایت از محصولات و خدماتی که هنوز رشـد کافــی نداشته اند ممکن است لطمه بزرگی وارد شود، شرکتی مثل  دراپ باکس  با گذشت 10 سال اخیر، سود آور شد که علت آن  تزریق دائمی سرمایه و توسعه فنی و خدماتی این محصول است. بنابراین ادامه گام‌های دوم و سوم توصیه می‌شود. در این گام تنها حمایت از کنسرسیوم و یا تشکیلاتی می‌شود که اهداف کسب‌وکار قابل قبولی داشته و به شکل مشارکتی حاضر به تامین بخشی از سرمایه باشند که  با این مدل هم برگشت سرمایه گذاری دولت تضمین می شود و هم سیاست‌های مورد نیاز وزارتخانه تامین می‌شود. به هرحال با اختلالی که در تامین اعتبار طرح و فعالیت شورای راهبری حادث شده است، متاسفانه زحمات چندساله این دوستان و همکاران  قدری بی حاصل خواهد ماند.

مهم‌ترین راهکاری که می‌تواند اهداف طرح جویشگر را لحاظ کند چیست؟

مهم‌ترین راهکاری که می‌تواند اهداف طرح جویشگر را لحاظ کند، ایجاد کنسرسیوم‌ها و همکاری‌هایی است که حول یک بازار خوب نظیر دانش آموزش و یا سایر بخش‌های دولتی صورت می‌گیرد و در واقع بازار خوبی را در اختیار این جویشگرها قرار دهیم که برای این کار پس از حدود یک سال تعامل با مرکز ملی فضای مجازی، سیاست‌هایی پیشنهاد شد و همانطور که می‌دانید حتی تا شورای عالی فضای مجازی هم رفته و از سوی مرکز ملی نیز ابلاغ شد.

کمی در مورد راهکارهای ورود جویشگر بومی به بازار تجاری و خوشه اقتصادی توضیح دهیــد.

شرکت‌های حاضر در طرح از جنب‌وجوش فنی خوبی برخوردار هستند، در گام‌های دوم و سوم طرح می‌خواستیم با ترکیب‌هایی که اتفاق می‌افتد و تشکیل خوشه اقتصادی، به شرکت‌ها بیشتر حال و هوای کسب‌وکاری داده و آن‌ها را در مسیر برندسازی قرار دهیم که متاسفانه این گام در حدود شش ماهی است که از سوی وزارتخانه متوقف شده است و وزارتخانه در صدد است  از طریق تشکیل کنسرسیومی،  موضوع تجاری سازی را خودش دنبال کند که به زودی آن فعالیت هم آغاز خواهد شد.

البته این فعالیت با توجه به اینکه در صدد است خدمات یکپارچه سازی ایجاد کرده  و خدمتی برای بازار هدف خود ایجاد کند به خودی خود مثبت است. به هرحال توقف فعالیت گسترده اول نشان دهنده این است که دولت متاسفانه توانمندی حمایت از طرح‌های بلند مدت را نداشته و به دنبال برداشت‌های خیلی سریع است که احتمالا علت  توقف فعالیت‌های قبلی و شروع این فعالیت خود نشان دهنده این انتظار است.

نظر شما در مورد مهم‌ترین چالش‌های پیش روی این طرح چیست؟

مهم‌ترین چالش این طرح آن  است که بخش خصوصی سرمایه گذاری در این حوزه انجام نمی‌دهد و می‌گوید که با وجود غولی مثل گوگل، جایی برای حرکت موتورهای جستجوی بومی نیست و ریسک زیادی را در بازار می‌بینند، بنابراین با توسعه و حمایت شرکت‌های کوچک  باید شرکت‌های متوسط و بعد بزرگی را ایجاد کنیم که این بزرگترین چالش است.

از طرفی در این خصوص  ضعف قوانین و مقررات داریم و به دلیل مسائل فرهنگی نیزشرکت‌ها ترجیح می‌دهند که از صفر تا 100 را خودشان انجام دهند، به هرحال تاکنون سعی کردیم  در تمام این 30 ماهی که از آغاز رسمی این طرح می‌گذرد، شرکت‌ها را با فعالیت‌های گروهی هماهنگ کنیم و خدماتی را ایجاد نماییم که قابلیت یکپارچه سازی را داشته و همواره هدف خود را تشکیل یک شرکت بزرگ در حوزه جویشگر حول بازار بومی دانسته و دنبال کرده ایم.

انتهای پیام