مسعود شكرانى، عضو هيأت مديره سازمان نصر تهران در تحلیل ویژه شماره 118 ماهنامه نسل چهارم نوشت:
در ماه های اخیر نام استارلینک بیش از هر زمان دیگری در فضای ارتباطی ایران شنیده می شود. گسترش پوشش رسمی این شرکت در آسمان ایران بدون آنکه در چارچوب ضوابط و قوانین سرزمینی کشور ما قرار گیرد نشانه ای روشن از تحولاتی است که مرزهای سنتی حکمرانی بر فضای ارتباطات را با چالش مواجه کرده اند. آنچه امروز پیش روی ما قرار دارد، صرفا یک فناوری جدید نیست، بلکه پدیده ای چندلایه است که به طور هم زمان پیامدهای فنی، حقوقی، اقتصادی و حاکمیتی در پی دارد مواجهه با این پدیده نه با انکار ممکن است و نه با اقدامات پراکنده؛ بلکه مستلزم تدوین یک سیاست فناورانه ملی و منسجم است که به دور از هیجان آینده نگر و مبتنی بر درک دقیق واقعیت های فنی و ساختاری باشد.
استارلینک با بهره گیری از شبکه ای عظیم از ماهواره های لئو (Low Earth Orbit)، ساختار سنتی شبکه های مخابراتی را دگرگون می کند. کاربران نهایی بدون نیاز به زیر ساختهای زمینی و بدون عبور از گلوگاههای رایج ارتباطی کشور به شبکه جهانی اینترنت متصل می.شوند این مدل ارتباطی عملا سطح جدیدی از چالش را برای نهادهای مسئول در پایش سیاست گذاری و امنیت فضای ارتباطی کشور ایجاد میکند. ابزارهای فنی موجود برای کنترل یا هدایت این ارتباطات در اغلب موارد ناکافی یا ناکارآمد هستند و نیازمند ارتقاء جدی در حوزه هایی نظیر شناسایی سیگنال، مدیریت طیف فرکانسی، و تحلیل ترافیک ورودی و خروجی از مسیرهای ماهواره ای اند وابسته ماندن به ابزارهای قدیمی در مواجهه با فناوری های جدید تنها موجب تشدید شکاف میان ساختار حاکمیتی و واقعیت فناوری خواهد شد.
از منظر حقوقی نیز استارلینک تاکنون هیچ مسیر رسمی برای فعالیت در ایران طی نکرده است نه مجوزی دریافت شده نه مسئولیتی پذیرفته شده و نه تعهدی به قوانین جمهوری اسلامی ایران وجود دارد این در حالی است که هر ارائه دهنده خدمات ارتباطی، در هر نقطه از جهان ناگزیر از رعایت قوانین حاکمیتی کشور هدف است. ورود استارلینک بدون مجوز بی اعتنایی به این اصل بنیادین در حکمرانی فناوری است و تداوم آن، مرجعیت حقوقی نهادهای تنظیم گر ارتباطات را به شدت تضعیف می کند. این وضع باید با تدوین چارچوب های روشن حقوقی و تمهید امکان پیگیری در مجامع بین المللی اصلاح شود. حتی اگر چنین شرکت هایی تمایلی به پذیرش این قوانین نداشته باشند، باید تکلیف قانونی نحوه تعامل یا ممنوعیت فعالیت آنها در کشور، به صراحت مشخص شود.
ابعاد اقتصادی ماجرا نیز کم اهمیت تر از بخشهای دیگر نیست. استارلینک در صورت گسترش دسترسی، می تواند بدون پرداخت مالیات بدون رعایت مسئولیت حقوقی، و بدون تعهد به کیفیت خدمات در بازار ایران فعالیت کند؛ در حالی که شرکتهای داخلی در چارچوب سخت گیرانه مقررات به فعالیت مشغول اند و ملزم به پاسخ گویی اند. این شرایط نوعی رقابت ناعادلانه ایجاد میکند که نتیجه اش تضعیف اپراتورها، کاهش سرمایه گذاری در زیر ساخت داخلی و در نهایت وابستگی بلندمدت به یک ساختار فناورانه بیرونی خواهد بود ما نمی توانیم در عین حال که بازار داخلی را زیر فشار مقررات حفظ می کنیم چشم بر گسترش فعالیت بازیگری ببندیم که هیچ تعهدی نسبت به مقررات ما ندارد.
برخورد با پدیده استارلینک و دیگر فناوری های مشابه نیازمند برنامه ای منسجم، چندبخشی و هم راستا با واقعیت های جهانی است. این برنامه باید از یک سو شامل ارتقای زیرساخت های پایش و مدیریت سیگنال در سطوح فنی باشد و از سوی دیگر تدوین قوانین صریح و قابل اجرا در زمینه مالکیت تجهیزات گیرنده ممنوعیت یا محدودیت بهره برداری بدون مجوز و تقویت تعاملات بین نهادی میان ،رگولاتوری وزارت ارتباطات شورای عالی فضای مجازی و نهادهای دفاعی را در بر گیرد. همچنین باید به موازات این اقدامات اکوسیستم داخلی ارتباطات تقویت شود؛ چه از نظر کیفیت خدمات چه در مدل های اقتصادی ،اپراتورها و چه در توانمندسازی بخش خصوصی در حوزه های نوآور اگر اینترنت ماهواره ای واقعیتی اجتناب ناپذیر است، باید با تقویت ظرفیت درونی خطر وابستگی به آن را کاهش داد نه آن که در برابرش تنها دیوار کشید یا سکوت اختیار کرد. فناوری هیچگاه منتظر نهادها نمی ماند. آنچه امروز با نام استار لینک پیش روی ماست، فردا به شکلی دیگر و با نامی دیگر ظهور خواهد کرد.
انتهای پیام
این وب سایت در دیتاسنتر آسیاتک میزبانی می شود