انتظارات از دولت آینده با تمرکز ویژه بر برنامه هفتم و سند تحول دولت مردمی

فرامرز رستگار، دبیر و نایب رئیس هیات مدیره سندیکای صنعت مخابرات ایران در تحلیل ماه شماره 106 ماهنامه نسل چهارم آورده است:

در برنامه های تبلیغاتی نامزدهای ریاست جمهوری و مناظرات آنان در رابطه با برنامه ها، به دفعات به ادامه راه رئیس جمهور فقید رئیسی اشاره شد.
ضمنا به کرات رئیس جمهور فقید را شخصی اهل مطالعه، برنامه ریز، مصمم به اقدام و عمل و پیگیر سرسخت معرفی نمودند.
رئیس جمهور و دولت جدید و همه دلسوزان کشور در هر پایگاهی، باید توجه داشته باشند که؛
1. برنامه پنج ساله هفتم توسعه در زمان رئیس جمهور فقید تهیه و برای تکمیل و تصویب آن با مجلس شورای اسلامی تعاملات زیادی صورت گرفته و امسال به عنوان سال اول، این برنامه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و لازم است به عنوان سند مادر، محترم شناخته شده و امور اجرایی براساس آن ساماندهی شود.
2. سند تحول دولت مردمی (سندی برای پیشرفت ایران (عدالت محور/مردم پایه/ دانش بنیان/خانواده مدار).
در ابتدای دولت رئیس جمهور فقید با کار کارشناسی دقیق و استفاده از توانمندی مشاوران قوی، این سند تهیه و در اسفندماه سال ۱۴۰۰ ابلاغ گردید.
اقدامات در این سند در سه فاز، فاز اول (‌ سال ۱۴۰۱)، فازدوم (سال۱۴۰۲) و فازسوم(سال۱۴۰۳) تعریف شده است.

فصول مربوط به برنامه تحول بخش های پیشران و موضوعات فرابخشی  دراین سند عبارتست از؛
• تولید و اشتغال.
• سرمایه گذاری و نظام مالی.
• نظام مالیه عمومی.
• امور اجتماعی و سلامت.
• آموزش.
• فرهنگ و هنر.
• نظام اداری و حقوقی.
• سیاست خارجی و امنیت.
• زیرساخت (انرژی،محیط زیست و آب، دریا، فناوری اطلاعات و ارتباطات، مسکن و شهر سازی، کشاورزی، معدنی و صنایع معدنی).

* چرخش های تحول آفرین در این سند اینگونه تشریح شده؛

چرخش های تحول آفرین کلان، تغییرات در جهت گیری های کلان حکمرانی در سطح باورهای بنیادین حاکم بر برنامه ها و سیاست ها است که سویه های اصلی چرخش های تحول آفرین بخش های پیشران و موضوعات فرابخشی را تشکیل می دهند.
این چرخش ها عبارتند از:
۱- نگرش خطی و تدریجی به نگرش تحولی و جهشی در الگوی حکمرانی دولت.
۲-  دولت محوری صرف در عدالت گستری به میدان داری مردم در اقامه عدل.
۳-  اکتفا به مقابله با مفسدین به شناسایی و حذف بسترهای فساد زا.
۴-  مشتری پنداری مردم در نگاه دولت به میدان داری آحاد مردم در اداره کشور.
۵-  دولت متصدی ارائه کننده و تولیدکننده خدمات به دولت ارزش آفرین، تسهیل گر، تنظیم گر و تضمین کننده خدمات و منافع عمومی.
۶- دولتی با سیاست های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی تفکیکی به دولتی با سیاست های یکپارچه و هم افزای فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی.
۷-  تصمیم گیری متمرکز، متکی صرف برتوان کارشناسی دولت به مسئولیت سپاری و مشارکت گروه های نخبگانی و نهادهای مردمی در حل مسائل محلی و ملی.
۸-  اقتصاد شکننده و صرفا برون نگر به اقتصاد مقاومتی، دانش بنیان و مبتنی بر فناوری های تحول آفرین.
۹-  نظام برنامه ریزی همسان نگر کشوری به فعال سازی ظرفیت ها در سراسر کشور براساس آمایش سرزمینی و تفویض اختیار به استانها.
۱۰-  سیاست خارجی صرفا مبتنی بر روابط بین الملل و جغرافیای سیاسی به سیاست خارجی همه جانبه با تا‌کید بر سیاست خارجی مبتنی بر جغرافیای فرهنگی به ویژه حوزه تمدنی انقلاب اسلامی.
سخن آخر اینکه کشور ما و دولت های ما مهارت خوبی در تنظیم سندها و ابلاغ آن دارند، ولی در عمل همت چندانی در هماهنگی و همسویی بین وزارتخانه ها و سازمـــان ها و نهادهای دولتی برای انجام واجرای آن دیده نمی شود.

اعضای دولت باید بدانند که وظیفه اصلی آنان همکاری، هماهنگی و کار تیمی و یکپارچه در هیات دولت است و حضور آنان در یک وزارتخانه، سازمان و یا نهاد، ماموریت بخشی آنان است، بنابراین نگاه ملی بر نگاه بخشی باید غلبه داشته باشد.
و خلاصه باید ذهنیت « قلم سفید، قدم سیاه» در جامعه، با رفتار درست دولت اصلاح شود.

تشریح چالش‌ها و راهبردهای «زیرساخت شبکه ملی اطلاعات» در سند تحول دولت مردمی

چالش ۱ : توسعه نامتوازن لایه های مختلف شبکه ملی اطلاعات.
عامل ۱ : محدودیت منابع مالی و سرمایه گذاری نامتوازن دولت در شبکه ملی اطلاعات.
راهبرد ۱ : افزایش اعتبارات در توسعه شبکه ملی اطلاعات.
اهم اقدامات لازم:
۱- طراحی سازوکارهای لازم جهت تامین اعتبارات مورد نیاز با استفاده از ظرفیــــت های موجود و در موارد مورد نیاز، پیشنهاد قوانین لازم (انجام تا سال ۱۴۰۲ توسط سازمان برنامه و بودجه، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و معاونت حقوقی ریاست جمهوری).

۲- تدوین برنامه بومی سازی نظام مند زیرساخت های سخت و نرم شبکه ملی اطلاعات سمت شبکه و کاربر، الزام اپراتورها به بومی سازی زیرساخت ها، تدوین برنامه حمایتی، ارائه تسهیلات برای حمایت از شرکتهای توانمند داخلی و الزام برای بکارگیری در شبکه ملی اطلاعات (انجام تا سال ۱۴۰۲ توسط وزارت ارتباطات،سازمان برنامه و بودجه).
عامل ۲: فقدان توجیه اقتصادی و عدم حمایت حقوقی کافی از سرمایه گذاری بخش غیردولتی.
راهبرد ۱: توانمندسازی زیست بوم کسب و کارهای شبکه ملی اطلاعات

اهم اقدامات لازم:
۱- اصلاح نظام تعرفه گذاری خدمات شبکه ملی اطلاعات برای ترغیب سرمایه گذاری بخش غیر دولتی (انجام تا سال ۱۴۰۱ توسط وزارت ارتباطات و سازمان برنامه و بودجه).
۲- ایجاد مشوق های لازم برای کسب و کارهای فعال در حوزه خدمات شبکه ملی اطلاعات (انجام تا سال ۱۴۰۳ توسط وزارت ارتباطات، سازمان برنامه، وزارت صمت، وزارت اقتصاد و معاونت حقوقی ریاست جمهوری).
۳- تسهیل حضور کسب و کارهای نوآور حوزه اقتصاد دیجیتال در بازار سرمایه (انجام تا سال ۱۴۰۲ توسط وزارت اقتصاد، وزارت ارتباطات، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری).
۴- حمایت از سرمایه گذاری در حوزه کسب و کارهای دیجیتال و تولیدکنندگان تجهیزات و سامانه ها و ارائه دهندگان خدمات لایه های مختلف شبکه ملی اطلاعات از طریق صندوق نوآوری و شکوفایی (انجام تا سال ۱۴۰۲ توسط معاونت علمی و فناوری و وزارت ارتباطات).
۵- طراحی سازوکارهای لازم به منظور حمایت حقوقی و قضایی از کسب و کارهای فعال در حوزه خدمات شبکه ملی اطلاعات با همکاری قوه قضائیه (انجام تا سال ۱۴۰۲ توسط دبیرخانه شورای عالی فضای مجازی و وزارت ارتباطات).
راهبرد۲ : استفاده بهینه از منابع و زیرساخت ها.

اهم اقدامات لازم:
۱- الزام نهادهای عمومی، شهرداری ها و دستگاه های اجرایی در اشتراک گذاری منابع زیر ساختی با هماهنگی نهادهای ذی‌ربط (انجام تا سال ۱۴۰۲ توسط دبیرخانه شورای عالی فضای مجازی و وزارت ارتباطات).
۲- اشتراک گذاری منابع شبکه ملی اطلاعات نظیر باندهای فرکانسی در اختیار دستگاه ها و نهادهای حاکمیتی و نظامی برای توسعه زیر ساخت های ارتباطی (انجام تا سال ۱۴۰۲ توسط وزارت ارتباطات و دستگاه های اجرایی مرتبط).
امیدواریم شاهد آن باشیم که دولت چهاردهم، وضعیت کارها را از دولت سیزدهم طبق این سند تحویل بگیرد و نسبت به پیگیری برخی از کارهای ناتمام و همچنین شروع بعضی دیگر از کارها، اقدام نماید.

تشریح چالش‌ها و راهبردهای تولید و عرضه خدمات و محتوای سالم در حوزه فاوا
 
چالش ۲: ضعف در تولید و عرضه خدمات و محتوای سالم و اعتماد پایین کاربران.
عامل ۱: ضعف خدمات داخلی فضای مجازی در رقابت با نمونه های خارجی.
راهبرد۱: ارتقای کیفیت خدمات فضای مجازی داخلی.

اهم اقدامات لازم:
۱- استقرار نظام جامع تنظیم‌گری فضای مجازی در تعامل با تنظیم گران بخشی (تا سال ۱۴۰۲ توسط دبیرخانه شورای عالی فضای مجازی، وزارت ارتباطات، وزارت ارشاد، دستگاه های اجرایی مرتبط).
۲- ارائه خدمات توانمندساز مشاوره ای، حقوقی، زیرساختی و تسهیلات به ارائه دهندگان خدمات داخلی در چارچوب برنامه های حمایتی (تا سال ۱۴۰۲ توسط وزارت ارتباطات، معاونت علمی و فناوری، وزارت ارشاد).
۳- الزام به اجرایی سازی قوانین مرتبط با رفع انحصار و ایجاد فضای رقابتی در ارائه خدمات فضای مجازی (تا سال ۱۴۰۱ توسط وزارت ارتباطات، دبیرخانه شورای عالی فضای مجازی، مرکز ملی رقابت، دفتر بازرسی ویژه ریاست جمهوری).
عامل۲: ضعف در تولید و عرضه محتوای سالم.
راهبرد ۱: توسعه محتوای ایرانی- اسلامی.

اهم اقدامات لازم:
۱- طراحی سازوکارهای لازم برای تخصیص درآمد حاصل از تولید و انتشار محتوا به کسب و کارها و فعالان تولید محتوای سالم(تاسال۱۴۰۲ توسط دبیرخانه شورای عالی فضای مجازی، وزارت ارشاد، وزارت ارتباطات).
۲- رفع موانع تولید محتوا، نظیر حذف مجوزهای متعدد، تغییر نظارت های پیشینی به نظارت های پسینی و هوشمند و واگذاری مسئولیت محتوا به کاربر منتشرکننده (تا سال ۱۴۰۲ توسط دبیرخانه شورای عالی فضای مجازی، وزارت ارتباطات و وزارت ارشاد).
۳- حمایت از راه اندازی و توسعه سکوها (پلتفرم ها) ارائه خدمات و محتوای ایرانی- اسلامی، نظیر سکوی صوت و تصویر فراگیر، دانشنامه و کتابخانه مجازی در سطح منطقه و بین الملل و قابل رقابت با خدمات مشابه منطقه ای از منظر کمی و کیفی (تا سال ۱۴۰۳ توسط وزارت ارتباطات، وزارت ارشاد و وزارت امور خارجه).
راهبرد ۲: متناسب سازی سطوح دسترسی با گروه های مختلف کاربر.

اهم اقدامات لازم:
۱- الزام اپراتورهای ارتباطی به ارائه دسترسی های تخصصی متناسب با شرایط سنی و نیازمندی‌های تخصصی گروه های کاربر (تا سال ۱۴۰۱ توسط وزارت ارتباطات).
۲- تولید و تسهیل دسترسی عمومی به ابزارهای کارآمد حفاظت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی برای والدین (تا سال ۱۴۰۱ توسط وزارت ارتباطات، وزارت ارشاد و وزارت آموزش و پرورش).
امیدواریم در مرحله انتقال دولت سیزدهم به دولت چهاردهم، اقدامات انجام شده و فاصله نتایج حاصله با نشانگرهای وضعیت مطلوب (تعریف شده در سال ۱۴۰۰ و همچنین امروز) دقیقا مورد ارزیابی قرار بگیرد.

ایجاد نظام پایش و نظارت بر کیفیت خدمات دولت هوشمند

چالش ۳: ضعف در حکمرانی داده و خدمات دولت هوشمند.
عامل ۱: بخشی نگری دستگاه ها و رویکرد رقابتی و مالکیتی در موضوع داده.
راهبرد ۱: یکپارچه سازی نظام حکمرانی داده.

اهم اقدامات لازم:
۱- تدوین نقشه راه ارتقای حکمرانی داده کشور و تقسیم کار نهادی به منظور حاکمیت داده و سیاستگذاری مبنی بر آمار با تدوین لایحه حکمرانی یکپارچه داده کشور (تا سال ۱۴۰۲ توسط سازمان برنامه و بودجه، سازمان اداری و استخدامی، وزارت ارتباطات , معاونت حقوقی ریاست جمهوری).
۲- استقرار حاکمیت داده با الزام کلیه دستگاه ها به تبادل داده ها و سرویس و ارتباط سامانه ها به یکدیگر و اختصاص درصدی از اعتبارات هزینه ای دستگاه ها به این موضوع (تا سال۱۴۰۲ توسط سازمان برنامه و بودجه، وزارت ارتباطات، سازمان اداری و استخدامی , معاونت حقوقی ریاست جمهوری).
عامل ۲: ناهماهنگی دستگاه های ذی ربط برای استقرار دولت هوشمند.
راهبرد ۱: یکپارچه سازی نظام حکمرانی هوشمند.

اهم اقدامات لازم:
۱- اصلاح ساختار دولت مبتنی بر حکمرانی دولت هوشمند و معماری یکپارچه سامانه اطلاعاتی دستگاه های اجرایی، با پیشنهاد قوانین لازم (تاسال ۱۴۰۳ توسط سازمان اداری و استخدامی، سازمان برنامه و بودجه، وزارت ارتباطات , معاونت حقوقی ریاست جمهوری).
۲- ایجاد سکو (‌پلتفرم) ارائه خدمات یکپارچه دولت هوشمند و خودکاربری نمودن حداکثر خدمات، با الزامات کلیه دستگاه های خدمت رسان به ارائه خدمات دولت بر بستر شبکه ملی اطلاعات و ممنوعیت سرمایه گذاری های موازی دستگاه های اجرایی در توسعه زیرساخت های دولت هوشمند با اجرای بند۳ ماده ۳۷ قانون مدیریت خدمات کشوری (تا سال ۱۴۰۲ توسط وزارت ارتباطات، سازمان اداری و استخدامی، سازمان برنامه و بودجه , دستگاه های اجرایی).
۳- الزام دستگاه های اجرایی به استفاده از ظرفیت های بخش غیردولتی در ارائه خدمات دولت هوشمند (تا سال ۱۴۰۱ توسط وزارت ارتباطات، سازمان برنامه و بودجه , دستگاه های اجرایی).
۴- ارتقای کارپوشه ملی ایرانیان برای تمامی افراد بر اساس شماره ملی و شماره سیم کارت افراد، برای تعامل دوسویه تحویل دادنی ها به/از تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی در ارائه و ثبت کلیه خدمات و مراحل آن به مردم توسط سازمان های عمومی ارائه دهنده خدمات (تا سال ۱۴۰۲ توسط وزارت ارتباطات و سازمان اداری و استخدامی).
۵- ایجاد زیرساخت لازم برای احراز اصالت و تبادل اسناد برای ثبت و یا تبادل تمامی مدارک و اسناد ثبتی، هویتی و تحصیلی افراد جهت ارائه به سازمان ها هنگام دریافت خدمات با تایید فرد، به منظور عدم نیاز به ارائه اصل یا تصاویر مدارک در مراجعه به دستگاه‌ها، با رعایت الزامات حکمرانی داده و امنیت اطلاعات و هوشمندسازی استعلامات دستگاه های دولتی با اولویت استعلام های پرتکرار در اجرای تبصره یک بند «ث» ماده ۶۷ قانون برنامه پنج ساله ششم(تاسال ۱۴۰۲ توسط وزارت ارتباطات، سازمان اداری و استخدامی).
۶- توسعه امضای الکترونیک و تایید دو مرحله ای برای احراز هویت در ادارات و سازمــان ها برای دریافت تمامی خدمات توسط فرد یاوکیل او، با اجرای قانون تجارت الکترونیک (تا سال ۱۴۰۱ توسط وزارت ارتباطات و سازمان اداری و استخدامی).
۷- ایجاد نظام پایش و نظارت بر کیفیت دولت هوشمند و ارزیابی رضایتمندی کاربران و هم پیوندی این نظام با نظام های بودجه و مدیریت عملکرد دستگاه ها (تا سال ۱۴۰۲ توسط وزارت ارتباطات، سازمان برنامه و بودجه و سازمان اداری و استخدامی).
۸- ارتقای قابلیت تحلیل داده های باز و حجیم در دستگاه های اجرایی برای شناسایی مسائل عمومی و ارتقای تصمیم سازی (تا سال ۱۴۰۱ توسط وزارت ارتباطات، سازمان برنامه و بودجه و سازمان اداری و استخدامی).

بلوغ زیست‌بوم و رشد صنعت فضایی مورد انتظار دولت سیزدهم

* مقایسه گزارش وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در تاریخ ۲۰ خرداد ۱۴۰۳ با انتظارات در سند تحول
چالش ۴: عدم بلوغ زیست بوم و رشد کم شتاب صنعت فضایی کشور.
عامل ۱: محدودیت منابع مالی در صنعت فضایی.
راهبرد ۱: توسعه و تنوع بخشی سرمایه گذاری در صنعت فضایی.
اهم اقدامات لازم:
۱- تولید حداقل یک منظومه ده ماهواره ای ارتفاع پایین (تا سال ۱۴۰۳ توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات).
۲- اعطای مجوز سرمایه گذاری بخش غیردولتی در تولید و قراردادن ماهواره در مدارهای عملیاتی (تا سال ۱۴۰۲ توسط وزارت ارتباطات و وزارت دفاع).
عامل ۲: ضعف در فناوری پرتاب ماهواره.
راهبرد ۱: تجمیع توانمندیها و ظرفیت های ملی و بین المللی.

اهم اقدامات لازم:
۱- پرتاب ماهواره بویژه مدارهای ارتفاع پایین در زمانبندی مشخص، با صدور مجوزهای لازم برای استفاده از ظرفیت صنایع دفاعی، بخش غیردولتی و سرمایه گذاری خارجی در بومی سازی فناوری های مرتبط (تا سال ۱۴۰۳ توسط وزارت ارتباطات و وزارت دفاع).
۲-طراحی و ساخت پرتاب گرهای فضایی ملی (تا سال ۱۴۰۲ توسط وزارت دفاع و وزارت ارتباطات).
پیشنهاد می‌شود در مرحله تحویل دولت سیزدهم به دولت چهاردهم مقایسه‌ای بین گزارش پیشرفت کار وزارت ارتباطات در حوزه صنعت فضایی با راهبردها و اهم اقدامات لازم منظور شده در سند تحول دولت مردمی صورت بگیرد.
توضیح اینکه در تاریخ ۲۰ خردادماه ۱۴۰۳ وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در پژوهشگاه فضایی ایران سخنان زیر را ایراد نمودند.
۱- ما تاکنون معادل سه دوره گذشته پرتاب داشته‌ایم.
۲- تعدادی ماهواره در حال ساخت است و تعدادی از ماهواره ها آماده پرتاب.
۳- فاز نخست پایگاه فضایی چاه بهار ۵۰ تا ۶۰ درصد پیشرفت کرده است.
۴- برای توسعه صنعت و کاربردهای فضایی بیش از هزار میلیارد تومان با بخش خصوصی قرارداد بسته شده است.

انتهای پیام