دكتر حيدر ربيعى، استاد دانشگاه تهران در تحلیل ماه شماره 118 ماهنامه نسل چهارم نوشت:

در دوران معاصر، مفهوم فراداده به عنوان یکی از ارکان اساسی در مدیریت انتقال و تفسیر داده ها در نظام های ارتباطی و اطلاعاتی ظاهر شده است. فراداده به مجموعه ای از داده ها اطلاق می شود که به توصیف، تفسیر و معنا دادن به داده های دیگر می پردازد. این اطلاعات معمولا شامل جزئیاتی مانند منبع تاریخ تولید مالکیت، ساختار و روش های دسترسی به داده ها هستند. نهادهای نظامی، امنیتی و حتی سازمان های غیر نظامی در شرایط بحران و جنگ به شکل گسترده ای متکی به نظام های مبتنی بر فراداده هستند. فراداده علاوه بر فرصت های استراتژیکی که در آن نهفته، می تواند زمینه ساز بروز تهدیدهای پیچیده و آسیب های بالقوه سنگینی در برخی شرایط خاص شود. امتیاز ناشی از دسترسی و کنترل فراداده در چنین فضایی، قابلیت برتری اطلاعاتی اشراف عملیاتی و تسلط بر الگوهای رفتاری را برای طرفین در دوران جنگ اطلاعاتی به ویژه قدرتهای فناورانه فراهم می کند. در واقع کنترل یا افشای فراداده میتواند سرنوشت یک نبرد سایبری را تعیین کند.

یکی از مهمترین امتیاز فراداده و در عین حال ابعاد نقش آن در جنگ اطلاعاتی شناسایی زنجیره فرماندهی تحلیل روندهای عملیاتی، پیش بینی تحرکات و حتی افشای نقاط ضعف لجستیکی و فناوری است. ممکن است تنها با بررسی ترافیک گردش داده ها زمان بندی ارسال پیام ها یا ساختار فایل ها، بدون نیاز به دسترسی به محتوای اصلی اطلاعات حیاتی درباره مقرهای فرماندهی برنامه ریزی عملیات و سطح آماده باش نظامی طرفین استخراج شود. به عبارت دیگر حتی رمزنگاری کامل پیام ها نیز بدون حفاظت از فراداده، مصونیت کافی را فراهم نمی کند.

افزون بر این، بهره برداران مجاز یا نفوذگران میتوانند با استفاده از فراداده، حملات هدفمند اطلاعاتی را طراحی کنند که آثار آن تنها به تداوم عملیات محدود نشده بلکه منجر به اختلال گسترده در هماهنگی کاهش اعتماد میان یگان ها و گاه انهدام روحیه نیروها می شود آسیب پذیری زیرساخت های حیاتی از این زاویه در دوران جنگ های نوین به شدت افزایش یافته است.

از سوی دیگر مرز میان اطلاعات طبقه بندی شده و داده های عمومی با توسعه فناوری های تحلیلی هوشمند مبتنی بر یادگیری ماشین و داده کاوی روز به روز کمرنگ تر می شود چنین فرایندی سبب می گردد که حتی داده های سطح پایین و به ظاهر ساده، با اتصال به فراداده های مناسب ارزش عملیاتی و اطلاعاتی کلانی پیدا کنند.

انتهای پیام